Ludzie i papugi głos mają – i więcej wspólnego, niż myślisz
Papugi i ludzie mają wspólny mózgowy trik, który pozwala im mówić – i to może zmienić sposób, w jaki leczymy zaburzenia mowy.
- Spis Treści
- Blog Post
Papugi i ludzie
Papugi mówią. Wiemy to od dawna. Ale dopiero teraz nauka pokazuje, dlaczego – i co to ma wspólnego z nami. Zespół badaczy (Yang i Long) opublikował właśnie pracę w Nature, która pokazuje, że papużki faliste mają w mózgu strukturę funkcjonalnie podobną do ludzkiej kory mowy. Brzmi jak ciekawostka z encyklopedii? Nie tym razem. To może być przełom w rozumieniu, skąd bierze się mowa – i jak działa.
Ptasi mózg, ludzki patent
Nie chodzi o to, że papugi są „inteligentne” – to już ustalono. Chodzi o coś bardziej konkretnego. Naukowcy odkryli u papużek wyspecjalizowany obszar mózgu, który steruje wokalizacją z precyzją i elastycznością zbliżoną do tej, jaką dysponuje ludzka kora ruchowa przy produkcji mowy.
Nie tylko powtarzają słowa. Manipulują nimi – wysokością, tempem, intonacją. To poziom kontroli, który dotąd wydawał się zarezerwowany dla ludzi.
Dwa różne mózgi, jeden pomysł
To nie znaczy, że papugi są naszymi kuzynami. Ale oznacza, że ewolucja mogła dwa razy dojść do podobnego rozwiązania, mimo zupełnie innych punktów wyjścia. U ludzi i papużek – gatunków oddzielonych milionami lat – powstał zbliżony system neuronalny do kontrolowania dźwięków. To klasyczny przykład konwergencji ewolucyjnej. I właśnie dlatego ten wynik jest tak istotny.
Mózg papugi nie wygląda jak ludzki, ale w kluczowym zakresie działa zaskakująco podobnie.
Z papugi do terapii
Po co to wszystko? Bo jeśli lepiej zrozumiemy, jak papugi kontrolują dźwięk, możemy lepiej rozumieć zaburzenia mowy u ludzi. To może prowadzić do skuteczniejszych terapii dla osób z afazją, jąkaniem czy uszkodzeniami neurologicznymi po udarach. Mówiąc krótko – ptasi mózg może pomóc ludziom odzyskać głos.
To nie egzaltacja. To konkret. Mowa, jaką znamy, być może nie jest aż tak wyjątkowa, jak lubimy myśleć. A to, że papuga i człowiek mają coś wspólnego, to nie powód do wstydu – to powód, żeby się sobie lepiej przyjrzeć. Z nauką w tle.
Źródła: Nature (nature.com)
Zdjęcia/Ilustracje: Freepik (freepik.com)
Korekta tekstu: własna oraz AI – ChatGPT
Autor: Natalia
- Komentarze
